صدرالدین کاشف دزفولی

زندگینامه و آثار -نقل مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.

صدرالدین کاشف دزفولی

زندگینامه و آثار -نقل مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.

خاطره ۱

اینک خاطره ای را که مرحوم سید علی کمالی در کتاب خود[1] به نقل از کتاب رشحات نوریه تالیف عارف واصل قطب الاقطاب آقا سید حسین ظهیرالاسلام  که در ذیل احوال پدرش سید محمدرضا(دزفولی) معروف به سید آورده است درج می شود:

جناب ایشان(سید محمدرضا) نسب خود را از خالوی خود (کاشف دزفولی) دارند جناب خالو همیشه می فرمودند:محمدرضا فرزند معنوی من است، جناب خالو اولاد نداشتند.

والد(سید محمدرضا) فرمود در اوائل سلوک دیدم سید(کاشف) در یکی از رسائل خود نوشته شخص سالک باید مدح و ذمّ پیشش یکی بشود و فرق نداشته باشد ؛ بسیار وحشت کردم و با خود قرار دادم بروم و از او بپرسم .فردا روز جمعه بود و قرار هر جمعه آن بود که سید بدیدن خواهر خود (مادر من) می آمد و حلوای نبات میل می فرمود وقتی تشریف آورد و نشست فرمود محمدرضا تعجب نکن شصت سال قبل مدح و ذم بر من یکسان بود. 



[1] عرفان و سلوک اسلامی،سید علی کمالی دزفولی، چ اول بهار 68، تهران، چاپخانه رودکی،ص 121

غزلی با محتوای تسلیم در برابر امر الهی

 

در این غزل حالت تسلیم و رضای مطلق عارفانه ای پیداست:

اگر سرما کند سرما خوش آمد      

                               وگر گرما کند گرما خوش آمد

اگر صحرا کند مجنون اویم  

                                وگر دریا کند دریا خوش آمد

به عالم هر چه می بینی که زشت است

                                 بگو زیباست آن زیبا خوش آمد

اگر عاقل کند عاقل چه نیکوست 

                                  وگر شیدا کند شیدا خوش آمد

به هر جایی که بینی جلوه دوست

                               اگر دوزخ بود کانجا خوش آمد

اگر پستت کند پستی نکو دان

                                     وگر بالا کند بالا خوش آمد

اگر در سر کند چون درد زلفش

                            بگو سوداست این سودا خوش آمد

اگر روزت کند روشن بگو خوب    

                                  وگر شبها کند شبها خوش آمد

اگر دُردِ مِی اَت بدهد چه صافیست

                                وگر اصفا دهد اصفا خوش آمد

اگر مرگت دهد نیکوست نیکو  

                                وگر احیا کند احیا خوش آمد

درون دل نماید منزل خویش  

                              اگر با ما وگر بی ما خوش آمد

 اگر کاشف کند خوشنام زیباست

                        وگر رسوا کند رسوا خوش آمد[1]



[1] غزل پنجم از کتاب خاندان سادات گوشه،ص147

باب۲۹-بیان یقین

 

قسمتی از باب29 کتاب مصباح العارفین اثر کاشف دزفولی در بیان یقین

 ای سالک اگر یقین کامل ترا باشد در وقت نماز، آن[یقین] براق تو خواهد بود، که تو را در مقام قاب قوسین که معراج روح است، از حضیض بشریت به اوج ملکوتی رساند، و این حاصل نمی شود مگر به محو و متلاشی شدن وجود نفس در هستی رب الارباب. در این مقام نکته «انا اقرب الیکم من حبل الورید[1]»معلوم می شود به چشم یقین ببیند «کما قال امیرالمومنین لم اعبدرب لم اره.» و حقیقت ایمان از یقین است چرا که اکثر قضاهای الهی که بر انسان رو می دهد، هرگاه موقن باشد به این که از جانب او است، هر آینه صحت و مرض عزلت و ذلت,غنا و فقر پیش او مساوی باشد، در حالت مرض یا ذلت یا فقر شکوه نکند. ولی باید یقین به مرتبه باشد که وهم و خیال در آن جا نابود بود و ظن هر چند غالب بود غالب نیست مثل یقین.

از یـقین دل می رسد در قرب حق     در مــراتــب جانب رب الــفلق

هـم ز علمش عین مطـلق می شود      رفــته رفـته عین او حق می شود

تـو ز قرآن رو بخــوان لوتعـلمون       چون یقین باشد به مردم ذوفنون

از یقـیـن حاصل شود ســـر فـــنا     از یقین بینـد دلـت نـــور خـــدا

از یقین هم می توان شد بر فلک      از یقین دل می تــواند شد ملک

از یــقیـــن بــتوان بدریا زد به پا      از یقین به توان پریــدن بر هــوا[2]

 



[1] 1- ق / 16 : و ما از رگ گردن او به او نزدیکتریم

[2] 2- شعر از مولف

*کاشف دزفولی سید صدرالدین، مصباح العارفین، اهواز ،صافی، چاپ1335،