صدرالدین کاشف دزفولی

زندگینامه و آثار -نقل مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.

صدرالدین کاشف دزفولی

زندگینامه و آثار -نقل مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.

دیوان های اشعار کاشف

 

 قطب العارفین سید صدرالدین کاشف دزفولی دارای دیوانهای متعددی بوده است. اشعاری که از وی موجود می باشد در قالب های مختلف شعری،ازغزلیات گرفته تا قصاید و مثنوی و مخمس و قطعه و ترجیع بندها و ... می باشد. در گفتگویی که با محقق گرامی آقای محمدحسین حکمت فر در مورد کاشف داشتم در مورد اشعار کاشف و دیوان های وی از ایشان پرسیدم که بیان داشتند من اکنون بالغ بر 35 سال است در مورد کاشف تحقیق می کنم و بدنبال آثار وی می باشم؛ و به تحقیق می گویم که کاشف بیت به بیت و غزل به غزل دیوان حافظ را تضمین کرده است و اشعارش ممکن است از 15 دیوان نیز بیشتر باشد. با این حال مرحوم سید محمدعلی امام در مورد کتب کاشف 6 دیوان را نام می برد . بهرحال این امر نشان از این دارد که کاشف شاعری والا و عارفی دارای طبع و ذوق شاعرانه ای بوده همانطوری که عرفای زیادی هستند و بوده اند که هم دارای مراتب عرفانی و هم شاعر بوده اند که می توان به خواجه حافظ شیرازی و سعدی، شیخ بهائی و ... اشاره نمود. اکنون دیوان هایی را که از مرحوم کاشف شناسائی شده ذکر می کنیم:

1-دیوان کلیات قدیم: این دیوان دارای 2287 بیت می باشد و در جوابیه شعرا و عرفای دیگر نگاشته شده است و پس از فوت کاشف برادر وی بنام سید محمدعلی کاشف که بنام عارف تخلص نموده است ابیاتی را از کاشف که در جواب عرفا و شعرا بوده است را آورده است و آنرا تکمیل نموده استکه رویهم رفته 8213 بیت شده است.

2- دیوان جدید : شامل غزلیات و قصاید کاشف است . 16 قصیده و 1528 غزل ، که رویهم رفته 20338 بیت می شود.

3- منتخب دیوان قدیم: این دیوان منتخبی از اشعار کاشف می باشد که برادرش سید محمدعلی عارف از غزلیات و اشعار کاشف انتخاب نموده است و خود وی نیز اشعاری بدان اضافه نموده است، همانطور که پیشتر اشاره شد با تخلص عارف بوده است.

4- مخزن الاسرار : که مشتمل است بر چند بخش از مثنویات و... که برای وعظ و اندرز می باشد.

5- کلیات کاشف مرآت الغیب و اسرار الکاشفیه:مشتمل بر مخمس ها و قطعات و قصیده ها و ترجیع بند ها که غالبا تضمین شده اند. و در آخر کتاب نیز نوشته شده است «تمت 1201ه.ق» یعنی در سال 1201ه.ق تمام شده است. در تحقیقاتی که در مورد کاشف داشتم با یکی از بازماندگان ایشان بنام خانم دکتر ناهید سادات پزشکی تماسی تلفنی داشتم ایشان در مورد این کتاب بیان کردند که این کتاب را تصحیح و در دست چاپ دارند( و اکنون که 7/1/86 است که تماس تلفنی صورت گرفته) که دو هفته دیگر منتشر می کنند به همراه تصحیح کتاب دیگر بنام حق الحقیقه از کاشف. قابل توجه کسانی که در دزفول ساکن هستند و این کتاب را می خواهند تهیه کنند خانم دکترپزشکی گفتند که چند نسخه از این کتاب را به کتابفروشی معراج دزفول می دهند تا عارف دوستان و بالاخص دوستداران کاشف استفاده ببرند. همچنین قابل ذکر است که ایشان در صدد تصحیح کتب کاشف هستند و تاکنون سه کتاب از کاشف را تصحیح کرده اند که من از جانب خودم و کلیه کاشف دوستان و محققین وبلاگ کاشف، از تلاش ایشان در زمینه احیاء آثار عارف جلیل القدر کاشف دزفولی کمال تشکر را دارم و از خداوند متعال آرزوی توفیقات روز افزون را برای ایشان خواستارم.

6- حدائق العاشقین: دیوان غزلیاتی از کاشف می باشد که متاسفانه قسمتی از آن را موریانه خورده است.

 

منابع

1- خاندان سادات گوشه، محمد علی امام، ذیل کتب کاشف

2- مصاحبه هایی با آقای حکمت فر(29/12/85) و خانم دکتر پزشکی(7/1/86)